Treść artykułu może być niepokojąca dla osób wrażliwych na tematykę przemocy.
Morderstwo Kitty Genovese stało się jednym z najbardziej symbolicznych przypadków w historii kryminologii i psychologii społecznej, głównie ze względu na „efekt widza” (bystander effect), czyli zjawisko, w którym ludzie są mniej skłonni do interwencji, gdy wokół jest więcej świadków.
Co wydarzyło się 13 marca 1964 roku?
Kitty Genovese, 28-letnia menedżerka baru, wracała do domu około godziny 3:15 nad ranem po zakończonej pracy. Gdy zaparkowała swój samochód w pobliżu swojego mieszkania w dzielnicy Kew Gardens w Queens (Nowy Jork), została zaatakowana przez Winstona Moseleya, seryjnego gwałciciela i mordercę.
Morderstwo miało dwa etapy:
- Pierwszy atak – Moseley podszedł do Kitty i ugodził ją nożem. Krzyczała: „Boże, dźgnął mnie! Pomóżcie mi!”. W tym momencie niektórzy mieszkańcy budynku słyszeli jej krzyki. Jeden z sąsiadów, Robert Mozer, krzyknął przez okno, co spłoszyło sprawcę. Kitty, ranna, zdołała doczołgać się do bocznego wejścia do budynku.
- Drugi atak – Po około 10 minutach Moseley wrócił, znalazł Kitty leżącą przy drzwiach, zgwałcił ją, a następnie kilkukrotnie dźgnął nożem. Ukradł również jej portfel i uciekł.
Kitty Genovese zmarła około 4:15 nad ranem w drodze do szpitala.
Doniesienia medialne, szczególnie artykuł „The New York Times” z 27 marca 1964 roku, twierdziły, że 38 osób widziało atak, ale żadna nie zareagowała. To właśnie ta informacja wywołała ogromne społeczne oburzenie i stała się podstawą badań nad „efektem widza”.
Jednak późniejsze śledztwo wykazało, że historia została mocno przesadzona. Nie było 38 świadków – część osób rzeczywiście słyszała krzyki, ale nie zdawała sobie sprawy, co się dzieje. Mimo nieścisłości w medialnych relacjach, sprawa miała ogromny wpływ na społeczeństwo:
Psychologowie John Darley i Bibb Latané przeprowadzili eksperymenty „efekt widza” pokazujące, że im więcej ludzi jest świadkami zdarzenia, tym mniej prawdopodobne, że ktokolwiek pomoże (dyfuzja odpowiedzialności). Od tego czasu rozpoczęto kampanie zachęcające ludzi do reagowania na sytuacje zagrożenia.
Moseley został aresztowany kilka dni po morderstwie podczas włamania. Przyznał się do zabójstwa Kitty Genovese oraz dwóch innych kobiet – Annie May Johnson i Barbary Kralik.
W 1964 roku został skazany na karę śmierci, ale wyrok później zamieniono na dożywocie. Moseley wielokrotnie próbował uciekać i składał wnioski o zwolnienie warunkowe – wszystkie odrzucono. Zmarł w więzieniu w 2016 roku w wieku 81 lat.
Po morderstwie Kitty Genovese władze zaczęły dostrzegać, jak trudności z szybkim wezwaniem policji mogły wpłynąć na jej los. W 1967 roku Federalna Komisja ds. Komunikacji (FCC) oraz Amerykańskie Stowarzyszenie Numerów Alarmowych (NENA) zaczęły pracować nad wdrożeniem ogólnokrajowego numeru alarmowego. W 1968 roku numer 911 stał się oficjalnym numerem ratunkowym w Stanach Zjednoczonych.
Mimo że rzeczywistość była bardziej skomplikowana niż początkowo przedstawiono, sprawa Kitty Genovese na zawsze wpłynęła na psychologię społeczną, bezpieczeństwo publiczne i sposób, w jaki reagujemy na sytuacje zagrożenia.
Komentarze do wpisu (0)