Polska

Niedziela z Polką: Krystyna Skarbek, agentka, która wyprzedziła swój czas

today26 października, 2025 54

Tło
share close

Niedziela z Polką

To cykl artykułów o kobietach, które za granicą i w kraju nie zapomniały o miejscu swojego urodzenia.    O kobietach, które zostawiły po sobie ślad, zdobyły rozgłos i inspirowały innych, ale też o tych, które po cichu robiły rzeczy wielkie. To opowieści o kobiecej sile, sercu i trosce, które czynią świat lepszym.

Krystyna Skarbek

Ulubienica Churchilla, odważna i inteligentna kobieta wywiadu. Ryzykowała życie, by ratować innych w czasie wojny. Prawdziwa legenda polskiej odwagi.
Temat przewodni: Odwaga bez granic.

 

Krystyna Skarbek, znana także pod alianckim pseudonimem Christine Granville, przyszła na świat 1 maja 1908 roku w Warszawie.

Pochodziła z rodziny o szlacheckich korzeniach, jej ojciec, Jerzy Skarbek, był przedstawicielem zubożałej rodziny ziemiańskiej i prezesem Towarzystwa Zachęty do Hodowli Koni w Piotrkowie, a matka Stefania z Goldfederów wywodziła się z rodziny żydowskich bankierów.

Już jako dziecko Krystyna wyróżniała się energią, inteligencją i odwagą. Uczyła się w katolickiej szkole, biegle mówiła po francusku i angielsku, znała także łacinę.

Ojciec zaszczepił w niej miłość do koni i przygody. Jej drugą pasją stały się narty,  z czasem zdobyła tytuł Miss Nart w Zakopanem.

W 1930 roku, po śmierci ojca, rodzina pogrążyła się w kłopotach finansowych. Krystyna wraz z matką przeprowadziła się do Warszawy. W stolicy pracowała jako sekretarka w salonie Fiata i na krótko wzięła udział w konkursie Miss Polonia, gdzie zachwyciła jurorów urodą i klasą.

W tym samym czasie poślubiła przemysłowca Gustawa Gettlicha, jednak małżeństwo to szybko się rozpadło. Po rozwodzie wyjechała do Zakopanego, gdzie związała się ze środowiskiem górali i narciarzy. To tam nauczyła się górskich szlaków, które w przyszłości miały jej uratować życie.

Wkrótce ponownie wyszła za mąż, za podróżnika i pisarza Jerzego Giżyckiego. Razem wyjechali do Kenii, gdzie Giżycki objął funkcję konsula. Gdy w 1939 roku wybuchła II wojna światowa, Krystyna postanowiła wrócić do Europy i zgłosiła się do służby w brytyjskim wywiadzie.

W Londynie trafiła do Secret Intelligence Service, znanej jako MI6, a następnie do Kierownictwa Operacji Specjalnych (SOE). Szybko zyskała opinię jednej z najodważniejszych agentek. Jej pierwsza misja prowadziła na Węgry, gdzie stworzyła szlak kurierski z Warszawy do Budapesztu. To właśnie ona przekazała Brytyjczykom kluczowe informacje o planowanej inwazji Niemiec na Związek Sowiecki : operacji Barbarossa.

W czasie jednej z misji została aresztowana przez gestapo. Dzięki niezwykłemu sprytowi i opanowaniu udało jej się przekonać Niemców, że cierpi na gruźlicę,  symulowała krwotoki, a prześwietlenie potwierdziło dawne uszkodzenia płuc. Wkrótce została uwolniona. Od tej pory działała pod przybranym nazwiskiem Christine Granville, z nowym paszportem i zmienioną datą urodzenia.

Krystyna słynęła z odwagi i inteligencji. Kiedy podczas jednej z misji została zatrzymana na Słowacji, rzuciła się z mostu do rzeki, by uciec konwojentom. W 1941 roku ponownie trafiła w ręce gestapo na Węgrzech, lecz i tym razem wyszła z opresji dzięki interwencji brytyjskiego ambasadora.

Od 1943 roku działała we Francji. Tam przeprowadziła jedną z najbardziej niezwykłych akcji wojennych:  pod Roche-la-Croix przekonała polskich żołnierzy wcielonych do niemieckiego wojska, by przeszli na stronę francuskiego ruchu oporu. W sierpniu 1944 roku uratowała z więzienia w Digne trzech alianckich agentów, w tym swojego przełożonego Francisa Cammaertsa. Weszła do biura szefa policji i podszywając się pod krewnego generała Montgomery’ego, wymusiła ich uwolnienie.

Po wojnie Krystyna nie mogła wrócić do Polski. W kraju zdominowanym przez komunistów była traktowana z podejrzliwością. Osiedliła się w Wielkiej Brytanii, gdzie otrzymała brytyjskie obywatelstwo i paszport na nazwisko Christine Granville. Uhonorowano ją Orderem Imperium Brytyjskiego, Medalem Jerzego oraz francuskim Krzyżem Wojennym.

Jej powojenna codzienność nie była łatwa. Imała się różnych zajęć, pracowała jako stewardesa na statkach pasażerskich. Zginęła tragicznie 15 czerwca 1952 roku, zamordowana nożem przez byłego współpracownika, którego odrzuciła.

Krystyna Skarbek była kobietą niezwykłą, piękną, odważną, inteligentną i niezależną. W historii II wojny światowej zapisała się jako jedna z najwybitniejszych agentek brytyjskiego wywiadu i ulubiony szpieg Winstona Churchilla.

Jej życie było pełne pasji, niebezpieczeństw i heroizmu, gotowy scenariusz na film o kobiecie, która potrafiła być wolna w czasach, gdy świat tę wolność tracił.

𝓔𝔀𝓪 𝓣𝓪𝔂𝓵𝓸𝓻

Opublikowane przez: Ewa

Oceń

Komentarze do wpisu (0)

Zostaw komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Pola oznaczone * są wymagane


Podcasty

  • Chart track

    1

    Paweł pod księżycami #1

    Paweł Horyszny

    • cover play_arrow

      Paweł pod księżycami #1 Paweł Horyszny

  • Chart track

    2

    Paweł pod księżycami #2

    Paweł Horyszny

    • cover play_arrow

      Paweł pod księżycami #2 Paweł Horyszny

  • Chart track

    3

    Paweł pod księżycami #3

    Paweł Horyszny

    • cover play_arrow

      Paweł pod księżycami #3 Paweł Horyszny

  • Chart track

    4

    Paweł pod księżycami #4

    Paweł Horyszny

    • cover play_arrow

      Paweł pod księżycami #4 Paweł Horyszny

  • Chart track

    5

    Paweł pod księżycami #5

    Paweł Horyszny

    • cover play_arrow

      Paweł pod księżycami #5 Paweł Horyszny

Teraz gramy

Informujemy, że nasza organizacja otrzymała grant na ofertę pod tytułem pn. RADIO ISLANDERS za pośrednictwem Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”. Dofinansowanie oferty z Ministerstwa Spraw Zagranicznych w ramach konkursu „Polonia i Polacy za Granicą 2024 – Regranting”.

Nazwa zadania publicznego: Regranting 3 edycja – media polonijne

Wsparcie w ramach projektu dotyczy m. in. dofinansowania  kosztów wynajmu pomieszczeń, ubezpieczenia, wynagrodzeń pracowników, zakupu materiałów biurowych oraz innych kosztów funkcjonowania organizacji i in.

0%