Czy bohater da się lubić?

Bohaterowie bywają różni. Z jednej strony spektrum mamy bezsilne disneyowskie księżniczki poszkodowane przez los lub członków rodziny (najczęściej wyrodne matki, macochy lub przybrane rodzeństwo); zagubione zwierzątka poszukujące swoich właścicieli, rodziców lub utraconych wartości; czy dzielnych wojowników, którzy przyszli, aby zbawić planetę, krainę, królestwo (…) ale też inspirować i nieść nadzieję.

Ale taki żądny zemsty Hamlet, osobliwy Jack Sparrow czy bezwzględny Vito Corleone?

Jak śpiewa Bonnie Tyler w jednym ze swoich największych przebojów:

I need a hero
I’m holding out for a hero ’til the end of the night
He’s gotta be strong, and he’s gotta be fast
And he’s gotta be fresh from the fight

Bohater musi być silny, szybki i waleczny. Czy Vito, Jack, lub im podobni tacy są? Czy można ich darzyć sympatią?

Grupa fanów Darth Vadera na Facebooku liczy blisko 375 tysięcy członków, imieniem Draculi nazywa się zamki, hotele i restauracje a taki Bolesław Śmiały do dziś ma swoje ulice.

Anty-bohaterowie są magnetyczni, interesujący i bardzo nieprzewidywalni.

Według szwajcarskiego psychiatry i psychoanalityka, Carla Junga, ‘archetyp cienia’ to zbiór naszych najciemniejszych instynktów, takich, które stoją w konflikcie z obowiązującymi normami moralnymi, społecznymi i prawnymi. I to właśnie do tych instynktów docierają anty-bohaterowie.  Sami nie możemy się im w pełni oddać, ale oglądając poczynania takiego Ojca Chrzestnego, mamy okazję sięgnąć do najskrytszych zakamarków ciemnej strony naszego umysłu i poprzez bohatera przeżywać ‘niedozwolone’ emocje.

Te same emocje musi adekwatnie oddać w swojej postaci autor. Victoria Selman, brytyjska autorka kryminałów inspirowanych prawdziwymi postaciami (seryjnych morderców raczej zaliczymy do anty-bohaterów) dwukrotnie nominowana do nagrody Dagger Award, na moje pytanie jak oddaje psychologię swoich bohaterów, odpowiedziała: „Myślę, że kiedy piszesz, najwyraźniej masz licencję. Studiowałam psychologię, dlatego staram się być wierna aspektom psychologicznym, aby mieć pewność, że książki są psychologicznie wiarygodne.”

Inna brytyjska autorka bestsellerowych thrillerów takich jak The Family Upstairs, The Family Remains czy None of This is True, Lisa Jewell, na ostatnim spotkaniu autorskim zadeklarowała: „Nigdy nie pisałam w żadnej książce o osobistych problemach. O innych ludziach tak. Nie chcę wiedzieć zbyt wiele o prototypie mojego bohatera, bo to zabije zabawę, którą mam w głowie. Podstawą jest posiadanie jasnego, świeżego umysłu do pisania fikcji. Rozumiem, dlaczego ci złoczyńcy tak się zachowują.”

Na tym samym spotkaniu autorskim na moje pytanie o bohaterów, A.J. Finn, autor globalnego hitu Kobieta w oknie odpowiedział: „Jeśli moi bohaterowie mnie zaskakują, to chyba moje lekarstwo nie działa”😊 Po czym dodał, że inspiracją do bohaterki Kobiety w oknie (w Netflixowej produkcji w tę rolę wcieliła się Amy Adams) była kobieta, którą zobaczył w oknie pewnego piątkowego, deszczowego wieczoru. Tak jak on, spędzała początek weekendu samotnie przed telewizorem. Książkę napisał, bo było mu jej żal.

A co na ten temat mówią nasi rodzimi autorzy?

Marcel Woźniak, biograf Leopolda Tyrmanda oraz autor kryminałów, między innymi Egzekutor czy Rzeźnik z Lyonu twierdzi, że autor nie musi wyznawać tych samych przekonań co jego bohaterowie:

– Im bardziej przeciwstawne poglądy, tym lepiej dla historii – mówi. – Wychodzę z założenia, że robię rzeczy po to, żeby dowiedzieć się czegoś, czego nie wiem, a nie utwierdzać się w tym co wiem.

To samo pytanie zadałam też Przemysławowi Semczukowi, autorowi reportaży o seryjnych mordercach oraz powieści opartych na prawdziwych wydarzeniach. Tej rozmowy będziecie mogli wysłuchać już w najbliższym wydaniu Z książką na fali, czyli biblioteka emigranta.

 

Photo by Javier García on Unsplash