Dzień Kryptologii został ustanowiony w Polsce na 25 stycznia.
Data ta nie jest przypadkowa – upamiętnia rocznicę złamania kodu niemieckiej maszyny szyfrującej Enigma przez polskich kryptologów: Mariana Rejewskiego, Jerzego Różyckiego i Henryka Zygalskiego. To właśnie 25 stycznia 1933 roku Rejewski zakończył prace nad pierwszym modelem matematycznym Enigmy, co było kluczowym krokiem do jej późniejszego rozszyfrowania.
Marian Rejewski wraz z Jerzym Różyckim i Henrykiem Zygalskim złamali szyfr Enigmy, wykorzystując matematyczne metody. Od 1936 roku Niemcy skomplikowali szyfrowanie, ale Polacy wciąż je łamali, skracając czas deszyfracji do 20 minut. W 1937 roku Niemcy ponownie utrudnili zadanie, zmieniając walec odwracający Enigmy, jednak już w 1938 roku Polacy potrafili odczytać 75% wiadomości.
W 1937 roku kryptolodzy zostali przeniesieni do tajnego ośrodka w Lesie Kabackim. Z powodu ograniczonych zasobów, 26 lipca 1939 roku podzielili się metodami dekryptażu z Francuzami i Brytyjczykami – co znacząco pomogło aliantom w II wojnie światowej.
Po wybuchu wojny zespół ewakuowano do Rumunii, a następnie do Francji, gdzie pracowali w PC Bruno (Château de Vignolles). Po upadku Francji kontynuowali działalność w Algierii i w ośrodku Cadix w Vichy.
Jerzy Różycki zginął tragicznie w katastrofie statku „Lamoricière”, który zatonął na Morzu Śródziemnym w styczniu 1942 roku.
Marian Rejewski i Henryk Zygalski trafili do Wielkiej Brytanii, ale ich rola w łamaniu niemieckich szyfrów została znacznie ograniczona w porównaniu do działań Brytyjczyków w Bletchley Park. Zostali wyłączeni z prac nad najważniejszymi szyframi, mimo ich wcześniejszych zasług.Alianci odczytywali szyfry, do których pod koniec wojny samym twórcom najważniejszej metody dekryptażu, dostępu odmówiono.
Polscy kryptolodzy zostali ostatecznie przydzieleni do Kompanii Łączności Polskich Sił Zbrojnych. Ich głównym zadaniem było przechwytywanie i analizowanie komunikacji radiowej, ale nie pracowali nad nowymi metodami łamania szyfrów.
Henryk Zygalski pozostał w Wielkiej Brytanii po wojnie, gdzie uczył matematyki w szkole. W roku 1977 otrzymał doktorat honoris causa Uniwersytetu Polskiego na Obczyźnie. Zmarł 30 sierpnia 1978 r. w Liss, natomiast pochowany został w Londynie.
Marian Rejewski wrócił do Polski, gdzie spotkał się z represjami komunistycznych władz. Był inwigilowany przez komunistyczne służby, ale uniknął represji. Dopiero w latach 70. zaczął ujawniać szczegóły swojej pracy nad Enigmą. Zmarł 13 lutego 1980 roku i został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.
Wkład Polakow w złamanie Enigmy i skrócenie II wojny światowej o około dwa lata przez lata był niedoceniany, zarówno w Polsce, jak i na Zachodzie.
Dzień Kryptologii w Polsce został ustanowiony w 2007 roku przez Instytut Matematyki i Kryptologii Wojskowej Akademii Technicznej (WAT), aby:
- Upamiętnić osiągnięcia polskich kryptologów i ich wkład w złamanie Enigmy, co miało kluczowe znaczenie dla II wojny światowej.
- Podkreślić znaczenie kryptografii i bezpieczeństwa cyfrowego w dzisiejszym świecie.
- Promować naukę i matematyczne metody szyfrowania danych wśród młodzieży i środowisk akademickich.
Dzięki temu świętu pamięć o polskich kryptologach i ich wpływie na historię II wojny światowej jest wciąż żywa, a Polska może być dumna ze swojego wkładu w rozwój kryptografii.
Ewa T
Komentarze do wpisu (0)