4 czerwca niemieckie miasto Haren zmieniło nazwę na Maczków. Te tereny zdobyła 1 Dywizja Pancerna, której dowódcą był gen. Stanisław Maczek. Dlaczego w Niemczech powstało polskie miasto? Jak długo istniało? Kto tam mieszkał? Dlaczego później przestało istnieć? Oraz czy rzeczywiście nazwę nazwano je na cześć generała Maczka?
1 Dywizja Pancerna powstała jeszcze w 1942 roku. Jej dowódcą zostal weteran wojny obronnej w 1939, później kampanii francuskiej w 1940 czyli generał Stanisław Maczek. Dywizja została przerzucona do Normandii dwa lata później w lipcu 1944 roku. Wyzwalali Francję, później Belgię i Holandię. Mam tutaj wątek rodzinny. Mój wujek należał do tej dywizji. Podczas wyzwalania Belgii poznał swoją późniejszą żonę.
Na koniec w maju 1945 roku miano zdobyć port Wilhelmshaven. 4 maja przygotowano szturm. Nadeszła jednak wiadomość o upadku Berlina i Wilhelmshaven też się poddało. Po podpisaniu kapitulacji Niemcy zostały podzielone na cztery strefy okupacyjne. W ramach części brytyjskiej Polakom przydzielono 6,5 tysiąca km kw terenu. Były to ziemie w Dolnej Saksonii oraz Wschodniej Fryzji. Te tereny znalazły się pod nadzorem 1 Dywizji Pancernej gen. Maczka i 1 Samodzielnej Brygady Spadochronowej gen. Sosabowskiego.
Na tych terenach zamieszkali Polacy, którzy przybyli do tej strefy z wielu obozów na terenie Niemiec. Nie chcieli wracać do Polski. Między innymi zamieszkały tam kobiety z obozu w Oberlangen. Były to uczestniczki powstania warszawskiego. Pancerniacy Maczka wyzwolili je 12 kwietnia 1945. Polaków przybywało coraz więcej, a nie było ich gdzie lokować. 19 maja podjęto decyzję o wysiedleniu mieszkańców miasta Haren i tam zamieszkali żołnierze oraz byli więźniowie obozów i pracownicy przymusowi.
Istnieniu obozu przeciwstawiali się Rosjanie, którzy protestowali przeciwko istniejącym na zachodzie polskim władzom. Rosjanie protestowali też dla tego, że miastu Haren Polacy nadali nazwę Lwów. Być może właśnie z tego powodu gdy do miasta przybył Wódz Naczelny, generał Tadeusz Bór-Komorowski nakazł zmienić nazwę na Maczków. Miało to nastąpić właśnie 4 czerwca 1945 roku (według innych źródeł 24 czerwca).
Niestety jeszcze w tym samym roku 1945 władzę w Wielkiej Brytanii stracił Churchill. Premierem został Clement Attlee z Partii Pracy. Prowadzili oni politykę ustępstw wobec ZSRR. Między innymi nie dopuścili Polaków do parady zwycięstwa w 1946 roku w Londynie. Zdecydowali także o likwidacji polskiej strefy okupacyjnej. Zaczęto wycofywać polskie wojsko. Ostatni Polacy opuścili Maczków we wrześniu 1948. Przybyli tam Niemcy, którzy powrócili do nazwy Haren.
Przez ten krótki okres od dwóch lat w Maczkowie powstały polskie szkoły podstawowe, gimnazjum, liceum i szkoła zawodowa. Działał też Uniwersytet Ludowy, kino, dwa teatry, polska straż pożarna i kluby sportowe. Wydawano także polską prasę. Oczywiście działała też polska parafia. W Maczkowie łącznie urodziło się 497 Polaków, odbyło się 289 ślubów i 101 pogrzebów.
Piotr Borowski
Komentarze do wpisu (0)