Niedziela z Polką
To cykl artykułów o kobietach, które za granicą i w kraju nie zapomniały o miejscu swojego urodzenia. O kobietach, które zostawiły po sobie ślad, zdobyły rozgłos i inspirowały innych, ale też o tych, które po cichu robiły rzeczy wielkie. To opowieści o kobiecej sile, sercu i trosce, które czynią świat lepszym.
Maria Skłodowska-Curie.
Dwukrotna noblistka, odkrywczyni radu i polonu. Łączyła naukę z pokorą i ogromną pracowitością. Dla świata była uczoną, dla nas – Polką, która świeci przykładem.
Temat przewodni: Kobieta, która rozświetliła mrok.
Maria Skłodowska-Curie, kobieta, która rozświetliła świat nauki
Maria Salomea Skłodowska-Curie urodziła się 7 listopada 1867 roku w Warszawie, przy ulicy Freta 16. Była najmłodszym dzieckiem Władysława Skłodowskiego, nauczyciela fizyki i matematyki, oraz Marianny Bronisławy z Boguskich, prowadzącej pensję dla dziewcząt. W domu Skłodowskich panowała atmosfera miłości do nauki, ojczyzny i pracy. To w niej wyrastała przyszła noblistka, wśród książek, rozmów o Polsce i poezji Mickiewicza, Słowackiego oraz Krasińskiego.
Po śmierci matki, gdy Maria miała jedenaście lat, wychowywał ją ojciec. Od najmłodszych lat była niezwykle zdolna i ambitna. Uczyła się w pensji Jadwigi Sikorskiej, a następnie w III Żeńskim Gimnazjum Rządowym w Warszawie, które ukończyła ze złotym medalem. Zafascynowana naukami przyrodniczymi, uczestniczyła w zajęciach tajnego Uniwersytetu Latającego, jedynej formy wyższej edukacji dostępnej wówczas kobietom.
Ponieważ w Polsce kobiety nie mogły studiować na uniwersytecie, Maria wraz z siostrą Bronisławą zawarła umowę: młodsza miała pracować jako guwernantka i wspierać starszą finansowo podczas jej studiów w Paryżu, a gdy Bronisława się usamodzielni, miała pomóc Marii.
Przez kilka lat Maria pracowała w majątku Szczuki u państwa Żórawskich. Uczyła dzieci, prowadziła szkółkę dla wiejskich dzieci i zakochała się w Kazimierzu Żórawskim, synu właścicieli. Różnice społeczne przekreśliły ich plany małżeńskie, ale uczucie i wspomnienie tego okresu pozostało z nią na zawsze.
W 1891 roku Maria spełniła marzenie i wyjechała do Paryża. Zamieszkała w skromnych warunkach w Dzielnicy Łacińskiej, by rozpocząć studia na Sorbonie. Uczyła się z ogromną determinacją, często głodna i zmarznięta, ale szczęśliwa. W 1893 roku uzyskała licencjat z fizyki z pierwszą lokatą, a rok później z matematyki , z drugą.
W tym czasie poznała francuskiego fizyka Piotra Curie. Połączyła ich pasja do nauki, podobna wrażliwość i wspólne ideały. W 1895 roku wzięli ślub, a Maria przyjęła nazwisko Curie, często podpisując się też jako Curie-Skłodowska. Swoją podróż poślubną z Piotrem Curie odbyła na rowerach, objeżdżając północną Francję. W czasach, gdy kobieta na rowerze budziła sensację, a skrócona spódnica uchodziła za skandal , Maria po prostu cieszyła się wolnością.
Małżonkowie wspólnie prowadzili badania nad promieniowaniem uranu, odkrywając w 1898 roku dwa nowe pierwiastki: polon (nazwany tak na cześć Polski) i rad.
Ich praca zmieniła oblicze nauki. W 1903 roku Maria i Piotr Curie wraz z Henrim Becquerelem otrzymali Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki. Maria została pierwszą kobietą w historii uhonorowaną tą nagrodą. Ośrodek ich badań mieścił się w starym, zimnym prosektorium, mimo skromnych warunków, oboje pracowali z pasją i poświęceniem.
Rodzina Curie miała dwie córki, Irenę i Ewę. Irena poszła w ślady rodziców, zdobywając w 1935 roku Nagrodę Nobla w dziedzinie chemii razem z mężem Fryderykiem Joliot-Curie. Ewa została pianistką, dziennikarką i autorką biografii matki.
Tragiczna śmierć Piotra Curie w 1906 roku była dla Marii ciosem, ale nie zatrzymała jej na drodze nauki. Tego samego roku objęła po nim katedrę fizyki na Sorbonie, stając się pierwszą kobietą wykładającą na tej uczelni. Dwa lata później otrzymała tytuł profesora. W 1911 roku zdobyła drugą Nagrodę Nobla, tym razem w dziedzinie chemii , za odkrycie radu i polonu oraz badania nad promieniotwórczością.
Podczas I wojny światowej Maria stworzyła mobilne jednostki rentgenowskie, tzw. „małe Curie”, które pomagały ratować życie żołnierzy na froncie. W 1916 roku Maria Skłodowska-Curie była jedną z pierwszych kobiet na świecie, które zdobyły prawo jazdy i to nie tylko na samochód osobowy, lecz także na ciężarówkę. Umiejętność ta okazała się bezcenna: w czasie I wojny światowej sama prowadziła wojskowy pojazd, na którego pace zamontowała aparat rentgenowski. Z takim mobilnym laboratorium docierała na front, by prześwietlać rannych żołnierzy i pomagać chirurgom w ratowaniu ich życia. . Dzięki niej tysiące ludzi odzyskało zdrowie i sprawność. Nawet dzisiaj jest trudno uwierzyć, profesor, dwukrotna laureatka Nagrody Nobla, w szoferce w błotnistych okopach wojny!
Po wojnie Maria poświęciła się rozwojowi Instytutu Radowego w Paryżu i w Warszawie. W 1932 roku otworzyła w stolicy bliźniaczą placówkę, spełniając swoje marzenie o nowoczesnym ośrodku naukowym dla Polski.
Maria Skłodowska-Curie była kobietą niezwykłej odwagi, pracowitości i skromności. Mimo światowej sławy pozostała wierna prostocie i ideałom młodości. Współpracowała z wybitnymi naukowcami, uczestniczyła w prestiżowych konferencjach Solvaya, przyjaźniła się z Albertem Einsteinem, który po jej śmierci powiedział, że była jedynym człowiekiem, którego sława nie zepsuła.
Zmarła 4 lipca 1934 roku w sanatorium Sancellemoz we Francji na białaczkę, której przyczyną były wieloletnie prace z promieniotwórczymi substancjami. Pochowana została w Sceaux pod Paryżem, a w 1995 roku jej prochy spoczęły w paryskim Panteonie, jako pierwszej kobiety w historii uhonorowanej za własne zasługi.
Maria Skłodowska-Curie pozostaje symbolem nauki, odwagi i niezłomności. Kobieta, która przełamała bariery swojego czasu, udowadniając, że pasja i wiedza mogą rozświetlić nawet najciemniejsze miejsca świata.
𝓔𝔀𝓪 𝓣𝓪𝔂𝓵𝓸𝓻
Komentarze do wpisu (0)