Sztuczna inteligencja – przyjaciel czy wróg ludzkości?

Naukowcy z Uniwersytetu w Princeton w USA wykorzystali sztuczną inteligencję, do badań nad produkcją niemal nieograniczonej czystej energii za pomocą fuzji jądrowej. Proces ten znany stosunkowo od dawna, działający w teorii na modelach, w praktyce jest bardzo trudny do przeprowadzenia. Badacze od początku prac borykają się z problemem niestabilności plazmy podczas reakcji termojądrowych.

Fuzja jądrowa to swego go rodzaju “święty Graal” w świecie fizyki, ze względu na potencjał do wytwarzania ogromnych ilości energii bez konieczności stosowania paliw kopalnych lub pozostawiania po sobie niebezpiecznych odpadów. Proces ten naśladuje te same naturalne reakcje, które zachodzą na Słońcu, jednak wykorzystanie energii syntezy jądrowej, choć modelowo skuteczne okazało się w praktyce niezwykle trudne do zrealizowania.

Pierwszy znaczący progres nastąpił w 2022 roku, gdy zespół Lawrence Livermorea   z National Laboratory w Kalifornii osiągnął pierwszy w historii zysk energetyczny netto dzięki fuzji jądrowej, co oznacza, że był w stanie wyprodukować więcej energii niż było to wymagane do reakcji.

Była to tylko niewielka ilość – mniej więcej wystarczająca do zagotowania czajnika wody – ale stanowiła kamień milowy na drodze do osiągnięcia tego celu na dużą skalę.

Ostatni sukces z plazmą oznacza, że kolejna znacząca przeszkoda została pokonana, gdyż sztuczna inteligencja jest w stanie rozpoznać niestabilność plazmy na 300 milisekund przed jej wystąpieniem – a to w fizyce jądrowej wystarczająco dużo czasu, aby wprowadzić modyfikacje, utrzymującą plazmę pod kontrolą.

Zdaniem naukowców nowe odkrycie sztucznej inteligencji może doprowadzić do wytwarzania energii pochodzącej z syntezy jądrowej na skalę sieciową.

Czym więc AI zaskoczyła badaczy? I dlaczego okazała się skuteczniejsza niż człowiek?

„Ucząc się na podstawie wcześniejszych eksperymentów, zamiast włączać informacje z modeli opartych na fizyce, sztuczna inteligencja może opracowywać ostateczną politykę kontroli, która wspierałaby stabilny, wysokowydajny reżim plazmowy w czasie rzeczywistym, w prawdziwym reaktorze” – powiedział kierownik badań Egemen Kolemen, który pracuje jako fizyk w Princeton Plasma Physics Laboratory, gdzie dokonano przełomu.

Najnowsze badania zostały opublikowane w czasopiśmie naukowym Nature w artykule zatytułowanym „Unikanie niestabilności rozdzierania plazmy fuzyjnej dzięki głębokiemu uczeniu ze wzmocnieniem”.

„Możliwość przewidywania niestabilności z wyprzedzeniem może ułatwić przeprowadzanie tych reakcji niż obecne podejścia, które są bardziej pasywne” – powiedziała SanKyeun Kim, współautorka badania.

„Nie musimy już czekać, aż wystąpią niestabilności, a następnie podejmować szybkich działań naprawczych, zanim plazma zostanie zakłócona”.

Po złamaniu struktury genomu ludzkiegow 2021 roku, gdy   stworzonoy przez londyński Deep Mind algorytm Alpha Fold, dokonał symulacji  struktury ponad 98% białek luckiego DNA, mamy kolejny przypadek, kiedy AI pozwala naukowcom na zaoszczędzenie tysięcy godzin żmudnej pracy eksperymentalnej w badaniach, które mogą mieć  fundamentalne  znaczenie dla przyszłości naszej planety i rasy ludzkiej.

( Żródło: Nature, The Independent)